Blog
Kıyamet günü Allah Teâlâ’nın huzurunda O’nun elçileri dâhil hesap vermeyecek ve sorguya çekilmeyecek hiç kimse olmayacaktır. Bu gerçeği bildiren bazı ayetler şöyledir:
“Kendilerine elçi gönderilenlere elbette soracağız. Elbette elçilere de soracağız!” (A’râf, 7/6)
“Kur’an, hem senin için hem de halkın için doğru bilgidir. Yakında bu konuda sorguya çekileceksiniz.” (Zuhruf, 43/44)
“Tercihi Allah yapsaydı sizi bir tek toplum (ümmet) yapardı. Ama o, sapıklığı tercih edeni sapık sayar, hidayeti tercih edeni de yoluna kabul eder. Yaptıklarınızdan elbette sorumlu tutulacaksınız.” (Nahl, 16/93)
“Size verilen nimetlerden işte o gün sorguya çekileceksiniz.” (Tekâsür, 102/8)
Kur’an’da canlı varlıklarının resimlerini çizmenin, karikatürlerini veya heykellerini yapmanın haramlığıyla ilgili bir şey yoktur. Aksine, bunun helal olduğunu gösteren deliller mevcuttur. Fakat bazı hadislerde resim yapmanın (özellikle de canlı resimleri yapmanın) yasak olduğu belirtilmiştir. Biz de daha önce bu hadislere binaen canlı resmi yapmanın caiz olmadığına dair fetva yayınlamıştık. Fakat ayetler üzerinde düşünüp araştırmalar yapınca bu fetvamızı değiştirmek durumunda kaldık.
Resim ve karikatür çizmenin, heykel yapmanın hükmüne ve bu konuyla ilgili yasak bildiren hadislerin nasıl anlaşılması gerektiğine dair son yazımızı aşağıdaki linkten okumanızı tavsiye ederiz:
www.suleymaniyevakfi.org/fikih-arastirmalari/resim-ve-heykel.html
“Siz nasıl (kimseler) olursanız öyle yönetilirsiniz (كَمَا تَكُونُوا يُوَلَّى عَلَيْكُمْ)” sözü ana hadis kaynaklarında yer almamakta, tâlî derecedeki hadis kaynaklarında geçmektedir. (Rivayetin geçtiği yerler için bkz: Aclûni, Keşfu’l-Hafâ, c: 2, s. 126-127, hadis no: 1997; Münâvî, Feyzu’l-Kadîr, c: 5, s. 47, hadis no: 6407; Albâni, Silsiletü Ehâdîsi’d-Daîfe ve’l-Mevdûa, c: 1, 320, s. 491)
Şevkâni Fevâidu’l-Mecmûa adlı eserinde bu rivayetin senedinde hadis uyduran biri olduğunu ve ayrıca senette kopukluk olduğunu belirterek rivayetin zayıflığına işaret etmiştir. (Şevkani, Fevâidu’l-Mecmûa, s. 210, hadis no: 624)
Son dönem hadis âlimlerinden Nâsıruddîn el-Albâni bu hadisin senet açısından “zayıf” olduğunu belirttikten sonra şu açıklamaları yapmıştır:
“Bu hadisi Deylemi merfû’ (senedi Resûlullâh’a dayandırılan rivayet) olarak zikretmiştir. İbn Cemî’ Mu’cem adlı eserinde ve Kadâî de Müsned’inde yine bu hadisi merfû’ olarak zikretmişlerdir. Beyhakî ise bu hadisi Şuabu’l-İman adlı eserinde “mürsel” (tabîinden birinin sahabeyi zikretmeksizin doğrudan doğruya Resûlullâh’ın adını anarak rivayet ettiği hadis) olarak zikretmiştir ve hadisin ravilerinden biri olan Yahya b. Hişâm’ın hadis uyduran kişiler arasında olduğunu zikretmiştir. İbn Tâhir, hadisi Mübarek b. Fudâle’den rivayet eden kişinin “meçhul” olduğunu ve nitekim Münavi’nin de aynı değerlendirmede bulunduğunu zikretmiştir. İbn Hacer de Tahrîcu’l-Keşşâf adlı eserde bu hadisin senedinde bulunan ravilerin Mübarek’e kadar olanlarının “meçhul” olduğunu söylemiştir.”
Albânî bu açıklamalardan sonra kendisi bu hadisin mana açısından da sahih olmadığını belirterek şunları söylemiştir:
“Zaten vakıa da bunu yalanlamaktadır. Halk aynı halk olduğu halde, yani hiç değişmedikleri halde bazen iyi yöneticiler bazen de kötü yöneticiler başa geçebilmektedir.” (Bkz: Albâni, Silsiletü Ehâdîsi’d-Daîfe ve’l-Mevdûa, c: 1, 320, s. 491-492)
Albânî’nin bu tespiti bizce de oldukça makuldür.
Sonuç olarak bu bilgiler ışığında hadise baktığımızda hadisin hem senet hem de metin açısından zayıf olduğu anlaşılmaktadır.
“Lactobasillus reuteri” denilen şey, normal florada bulunan probiyotik etkili bir mikroorganizmadır. İnsan sütü ile bir alakası yoktur.
Kullanılabilir.
Doç Dr. Zeki Bayraktar