Bir tüccarın sattığı malları nereden, kimden ve kaç paradan aldığını söyleme zorunluluğu yoktur. Dolayısıyla söylenmediği takdirde dinen yanlış bir şey yapılmış olmaz.
İş Hayatı
Haciz işlemi (ölçüsünce yapıldığında) ilke olarak haram değildir. Faizi hesaplanan borcun aslı ve devlete sebebiyet verdiği zararın (faiz adıyla olsa dahi) tazmini (gerçekte faiz olmadığı için) meşrudur. Ancak gerçekten faize tekabül eden miktarın tahsili için aracı olmak dinen sakıncalıdır.
İşlerinizin büyük çoğunluğu meşru olduğundan ve bu işi devletin kanunları çerçevesinde yaptığınızdan, kazandığınız maaş haram olmaz.
Fakat bu tür şüpheli durumların bulunmadığı daha temiz bir alana geçmek için gayret gösterilmesi tavsiye olunur.
Hacizli malların alım satımıyla ilgili olarak sitemizde bulunan cevabımızı aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz:
www.fetva.net/yazili-fetvalar/hacizli-mallari-alip-satmak-caiz-midir.html
Bahsedilen uygulama müşteriyi kandırma durumu söz konusu olduğundan caiz değildir.
Öncelikle müşteriye bildirilen miktar ne ise o miktar kaplara tam olarak doldurulmalıdır.
Kabın maliyeti ya kâr oranı yüksek tutularak ya da müşteriden ayrıca talep edilerek karşılanabilir. Aksi halde elde edilen kazanç haram olur.
Böyle bir anlaşma caiz olmaz. Anapara ve kar garantisi içeren her türlü anlaşma fıkha aykırıdır.
Finansör sermayeyi koyar, başlangıçta kar oranları yüzdesel olarak belirlenir. Proje kar ederse taraflar başta anlaştıkları oranda karı alırlar. Proje zarar ederse sermayeye karşılık gelen zarar sermayeden, emeğe karşılık gelen zarar da emekten gider. Yani çalışan bu süre için hiçbir gelir alamaz, sermayedar da oluşan zarara katlanır.
Proje tamamlanıp paraya çevrilip, hesapların kapatılması durumunda ise önce -şayet kalmışsa-sermaye çıkarılıp sahibine verilir, sermayeden arta kalan miktar başlangıçta belirlenen kar oranlarıyla paylaşılır.
Prof. Dr. Servet BAYINDIR
Bu, işverenle çalışan arasındaki anlaşmaya bağlıdır. Şayet başlangıçta bu tür tatil günleri için ayrıca ücret ödeneceği veyahut ödenmeyeceği şeklinde bir anlaşma yapılmışsa uygulama ona göre olur. Yok, eğer başlangıçta böyle bir anlaşma yapılmamışsa o mesleğin örfüne bakılır. O meslek erbabı resmi tatil günlerinde çalışınca ayrıca ücret alıyorsa muamele de ona göre olmalıdır.
Prof. Dr. Servet BAYINDIR
Böyle bir ortaklık caiz olmaz. Alınan para faiz olur. Ortaklık kurulmak isteniyorsa anlaşılan hisse anlaşılan bedel karşılığında satın alınır. Şirket kâr ederse kârı, anlaştıkları oranda paylaşırlar. Zarar edilmesi durumunda ise her ortak hissesi oranında zarara katlanır.
Daha geniş bilgi için lütfen aşağıdaki linkleri de tıklayınız:
www.fetva.net/yazili-fetvalar/zarara-katlanmadan-sadece-kara-dayali-ortaklik-kurulabilir-mi.html
www.fetva.net/yazili-fetvalar/sabit-bir-kar-garantisi-ile-ortaklik-yapmak-caiz-mi.html
Bankaların faiz dışı alacaklarının tahsili için avukatlık yapılabilir. Ancak, faiz alacakları için bu hizmetin verilmesi caiz değildir.
Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır:
“Kim iyi bir işe aracılık ederse onun da o işten bir nasibi olur. Kim kötü bir işe aracılık ederse onun da ondan bir payı olur. Allah her şeyin karşılığını vericidir.” (Nisa, 4/85)
“İyilikte ve fenalıktan sakınmakta yardımlaşın, günah işlemek ve aşırı gitmekte yardımlaşmayın.” (Maide, 5/2)
Çocuklara, gençlere ve arzu eden yetişkinlere ata iyi binmeyi öğretme anlamına jokeyliğin meslek edinilmesine bir sakınca yoktur. Bilakis sevap vardır. Çünkü Nebimizin at yetiştiriciliği ve biniciliğine ilişkin yönlendirici sözleri vardır. Ama kumar türü at yarışlarında görev alma anlamında jokeylik caiz değildir. Zira bu tür binicilikte Kur’an’ın yasakladığı “günah olan işlerde yardımlaşma” vardır. Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır:
“İyilikte ve fenalıktan sakınmakta yardımlaşın, günah işlemek ve aşırı gitmekte yardımlaşmayın.” (Mâide, 5/2)
“Müminler! Hamr (kişiyi sarhoş edip uyuşturan şey) kumar, dikili taşlar ve fal okları şeytan işi pisliklerdir. Onlardan uzak durun ki umduğunuza kavuşasınız.
Şeytanın istediği tek şey, hamr (kişiyi sarhoş edip uyuşturan maddelerle) ve kumarla aranıza düşmanlık ve kin sokmak, bir de Allah’ın zikri (olan Kur’an) dan ve namazdan sizi alıkoymaktır. Artık vazgeçersiniz değil mi?” (Mâide, 5/90-91)
Ali Rıza Demircan
Müşterinin gitmek istediği yeri bilmek kişiyi onun yapacağı gayri meşru işlerden mesul tutmaz. Ancak o yerde kesin olarak gayri meşru işlerin yapıldığı ve müşterinin de bu işi irtikâp etmek üzere gittiği bilinirse bu durumda o gayri meşru işe yardımcı olmamak gerekir.
Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
“Kim iyi bir işe aracılık ederse onun da o işten bir nasibi olur. Kim kötü bir işe aracılık ederse onun da ondan bir payı olur. Allah her şeyin karşılığını vericidir.” (Nisa, 4/85)
“İyilikte ve fenalıktan sakınmakta yardımlaşın, günah işlemek ve aşırı gitmekte yardımlaşmayın.” (Maide, 5/2)
Şayet başka alternatif yoksa sadece bu işten elde edilen gelir fakir, yoksul insanlara verilmek üzere elden çıkarılmalıdır.
Doç. Dr. Servet BAYINDIR