Tag: Ramazan ve Oruç
Unutarak bir şeyler yemek veya içmek orucu bozmaz. Unutmak, kişiden sorumluluğu kaldıran şeylerin başında gelir. Allah Teâlâ hiç kimseyi gücünün yetmediği şeyden sorumlu tutmaz. Ayrıca O, kendisine: “Rabbimiz! Eğer unutur veya hata edersek bizi sorumlu tutma” (Bakara, 2/286) şeklinde dua etmemizi tavsiye etmiştir. Bunun yanı sıra Nebîmiz de şöyle buyurmuştur:
“Oruçlu kimse oruçlu olduğunu unutup bir şeyler yer veya içerse orucunu (bozmayıp) tamamlasın! Çünkü o oruçluya ancak Allah yedirmiş ve içirmiştir.” (Buhârî, Savm, 26; Müslim, Sıyâm, 171 (1155); Tirmizî, Savm, 26; İbn Mâce, Sıyâm, 15; Ahmed b. Hanbel, 2/489)
KAYNAK: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 95.
Küfür etmek orucu bozmaz; ama sevabını alır götürür! Bir taraftan oruç tutup diğer taraftan insanlara küfürler savuran, onların kişilik haklarına tecavüz eden bir kişi boş yere aç kalmış olur. Allah Teâlâ, Kur’an-ı Kerim’de orucun amacını şöyle belirtmiştir:
“Ey inanıp güvenenler! O oruç, sizden öncekilere yazıldığı şekliyle size de yazıldı ki kendinizi koruyasınız.” (Bakara, 2/183)
Bu ayete göre, oruç tutan bir mümin, günahlara karşı kendisini diğer zamanlardan daha çok korumak durumundadır. Nebîmizden rivayet edilen bir hadis şöyledir:
“Oruç tutan öyle insanlar vardır ki kârları sadece açlık ve susuzluk çekmektir.” (İbn Mace, Sıyâm, 21; Ahmed b. Hanbel, 2/373)
Madem orucunuzu tutarak Allah’ın bir emrini yerine getiriyorsunuz; o halde onun yasakladığı şeylerden de uzak durmalısınız.
Nebîmizden rivayet edilen başka bir hadis de şöyledir:
“Oruç bir kalkandır. Oruçlu kimse kötü söz söylemesin. Kendisiyle itişmek ve dalaşmak isteyene ‘ben oruçluyum, ben oruçluyum’ desin ve onunla dalaşmasın.” (Buhârî, Savm, 2; Müslim, Sıyâm, 163; Ebû Dâvûd, Sıyâm, 25; Tirmizi, İman, 17; Nesâî, Sıyâm, 42; İbn Mâce, Sıyâm, 1; Dârimî, Savm, 27; Muvatta, Sıyâm, 57; Ahmed b. Hanbel, 1/195, 196, 2/257, 273)
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 95-96.
Bununla ilgili görüntülü cevabımızı aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz:
www.fetva.net/oruc/oruc-tutan-kisi-kufur-ederse-orucu-bozulur-mu.html
Oruç tutan bir müminin kazanması gereken dînî ve ahlaki değerleri anlatan bir yazımızı aşağıdaki linkten okumanızı tavsiye ederiz:
www.suleymaniyevakfi.org/ramazan-ve-oruc/firsatlar-ayi-ramazan.html
Kan vermek orucu bozan hallerden değildir. Yemek, içmek ve cinsel ilişkinin bozduğu orucu vücuttan çıkan hiçbir şey bozmaz. Sahabeden Abdullah İbn Abbâs, Resûlullâh’ın ihramlı ve oruçlu iken kan aldırdığını bildirmiştir. (Buhârî, Savm, 32; Ebû Dâvûd, Sıyâm, 29; Tirmizî, Savm, 61)
Hadisten anlaşıldığına göre oruçlu olmak da ihramlı olmak da kan vermeye engel değildir.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 105-106.
Hayır, bozulmaz. Oruçluyken âdet olan bir kadın orucuna devam etmelidir. Eğer gerçek manada hasta oluyorsa yani âdeti ciddi manada kendisine sıkıntı veriyorsa o takdirde orucunu bozabilir, daha sonra gününe gün kaza eder. Ama böyle bir durum yoksa orucuna devam etmelidir. Yaygın kanaatin aksine âdet hali oruca engel değildir.
Ramazanda bütün bir ayı oruçlu geçirmek için âdet geciktirici ilaç kullanılmasına kesinlikle gerek yoktur. Zira ilaç kullanıp âdeti geciktirmek kadının bünyesine zarar verir, fıtratını bozar.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 106-107.
Geniş bilgiye aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:
www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/adetli-kadinlar-ramazanda-oruc-tutabilirler-mi.html
www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/iftara-10-dakika-kala-adet-goren-kadinin-orucu-bozulur-mu.html
Banyo yaparken bilerek su yutulmadığı sürece oruç bozulmaz. Cenâb-ı Hak kimseye gücünün yetmediği şeyler yüklemeyeceğini ve hatayla yapılan şeylerden dolayı sorumlu tutmayacağını bildirmiştir. O, şöyle buyurmuştur:
“Allah, kimseye gücünün yettiğinden fazlasını yüklemez. Kişinin bazı kazancı lehine, bazı kazancı da aleyhinedir. (Siz şöyle dua edin:) “Rabbimiz! Eğer unutur veya hata edersek bizi sorumlu tutma…” (Bakara, 2/286)
Dinin emrettiği konular hususunda Allah Teâlâ insanlara hiçbir zorluk yüklememiştir. O şöyle buyurmaktadır:
“… Allah, sizi sıkıntıya sokmak istemez…” (Mâide, 5/6)
“… Allah bu dinde size bir güçlük yüklememiştir…” (Hacc, 22/78)
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 97-98.
Lütfen aşağıdaki linki de tıklayınız:
www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/abdest-alirken-bogazdan-asagi-su-kacarsa-oruc-bozulur-mu.html
Allah Teâlâ sadece hasta ve yolcuların oruç tutamayacağını bildirmiştir. Bunun dışında kalan kimlerin oruç tutmaması veya tuttukları orucu bozması diye bir şey söz konusu olamaz.
Sıcaktan, açıklık veya susuzluktan dolayı gün içinde hastalanan olursa onlar Ramazandan sonra gününe gün kaza etmek şartıyla oruçlarını bozabilirler.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 106.
Aşağıdaki linklerde bulunan soru-cevapları da okumanızı tavsiye ederiz:
www.fetva.net/yazili-fetvalar/asiri-sicak-ve-uzun-gunler-oruc-tutmaya-engel-midir.html
www.fetva.net/yazili-fetvalar/hastaliktan-dolayi-bozulan-orucun-yerine-kac-gun-oruc-tutulur.html
Oruçluyken uyumakta bir sakınca yoktur. Fakat uykuda olduğunuz zaman sabah, öğle ve ikindi namazlarını kılmazsanız büyük günah işlemiş olursunuz! Bu yüzden sahurdan sonra namazları kaçıracak şekilde kesintisiz uyumanız caiz değildir. Ama arada kalkar, namazları vaktinde kılarsanız günü uykuda geçirmenizde bir sakınca olmaz.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 110-11.
Kadınlar âdetli oldukları günlerde oruç tutmalıdırlar. Çünkü âdet, oruca engel değildir. Fakat âdetli olduklarında kendilerini oruç tutamayacak kadar rahatsız hissedenler hasta hükmünde olurlar. Onlar, hastalara tanınan ruhsatı kullanarak oruç tutmazlarsa Ramazandan sonra bu oruçlarını kaza ederler.
Âdet döneminde oruç tutamayacak kadar kendini hasta hisseden bir kadın, hastalara tanınan ruhsattan yararlanarak işyerinin yemekhanesinde yemeğini yiyebilir. Bunda herhangi bir sakınca olmaz.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 112-113.
Ayrıntılı bilgi için lütfen aşağıdaki linki de tıklayın:
www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/adetli-kadinlar-ramazanda-oruc-tutabilirler-mi.html
Kusmak orucu bozmaz. Zira orucu bozan şeyler; yeme, içme, cinsel ilişki ve bu kapsama dâhil olan şeylerdir. Kusmak bunlardan hiçbirine girmez.
Buhârî’de yer alan bir kayda göre Abdullah İbn Abbâs ve İkrime (ra) “Oruç, vücuttan içeri girecek şeylere karşı kendini tutmaktır; dışarı çıkacak şeylere değil” diyerek kusmanın orucu bozmayacağını söylemişlerdir. (Buhârî, Savm, 32)
Fıkıh kitaplarında ise kasten kusmanın oruç bozacağı; fakat istemeden kusmanın bozmayacağı belirtilmektedir. Bu görüşte olanlar, Ebû Hureyre’nin naklettiği şu hadisi delil getirmektedirler:
Allah’ın Elçisi şöyle buyurmuştur:
“Oruçlu iken istemeyerek kusan kimseye kaza gerekmez. (Ama) Kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin.” (Ebû Dâvûd, Sıyâm, 33; Tirmizî, Savm, 25; İbn Mâce, Sıyâm, 15)
Bu hadise kitabında yer veren İmam Tirmizî şu açıklamalarda bulunmuştur:
“Muhammed (İmam Buhârî) diyor ki: Bu hadis Ebû Hureyre’den değişik şekillerde rivayet edilmiş olup senedi pek sağlam değildir. Ebû’d Derdâ, Sevbân, Fedâle b. Ubeyd’den de Resûlullâh (s.a.v.)’in kusarak orucunu bozduğu rivayet edilmiştir. Bunun anlamı şudur: Resûlullâh nafile oruç tutuyordu, kustu. Zayıf ve güçsüz kaldığı için orucunu devam ettirmedi. Bu konudaki bazı hadisler bu şekilde yorumlanmıştır.” (Tirmizî, Savm, 25)
Oruçla ilgili ayetlere bakıldığında ağız dolusu da olsa kusmanın orucu bozmayacağı anlaşılmaktadır.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 99-100.
Ramazan ve Kurban Bayramlarında veya cuma gecesi, Ramazan geceleri gibi gecelerde eşler arasında cinsel ilişki yasak değildir. Eşler arasında cinsel ilişkinin yasak olduğu dönemler; kadının âdetli veya lohusa olduğu günler, hac ve umre için ihramlı bulunulan günler ve itikâfta bulunulan günlerdir. Bunların haricinde cinsel ilişki için herhangi bir “özel gün” yasağı yoktur.
Ramazan gecelerinde karı-koca ilişkisinin serbest olduğuna dair Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
“Oruç gecelerinde kadınlarınızla ilişki size helal kılındı. Onlar sizin için bir elbise, siz de onlar için bir elbisesiniz…” (Bakara, 2/187)
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 108.
Benzer bir soru-cevap için lütfen aşağıdaki linki tıklayınız:
www.fetva.net/yazili-fetvalar/dini-bayramlarda-esler-arasinda-cinsel-iliski-yasak-midir.html
Susuz da olsa hap içmek orucu bozar. Oruçla ilgili ayetlere bakıldığında hasta olanların oruçlarını tutmayabilecekleri, daha sonra iyileştiklerinde tutabilecekleri belirtilmiştir. Siz de öyle yapın. Doktorunuzun talimatı ile mutlaka hap içmeniz gerekiyorsa oruç tutmaz, iyileştiğinizde tutamadığınız oruçları gününe gün tutarsınız. Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
“(Size yazılan o oruç) sayılı günlerde tutulur. Sizden kim hasta veya yolculuk halinde olursa tutmadığı günler sayısınca diğer günlerde tutsun. Orucu tutabilecek olanların bir çaresizi doyuracak kadar fidye (fitre) vermesi de gerekir. Kim bir iyiliğin fazlasını yaparsa onun için iyi olur. Oruç tutmanızın ne kadar iyi olduğunu bilseniz, (hasta ve yolcu olmanıza rağmen) tutarsınız.” (Bakara, 2/184)
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 101.
Oruca imsak vaktiyle başlanır, akşam güneşin batışı ile birlikte iftar edilir. Buna göre kişinin oruca hangi şehirde başladığı değil de iftar vaktinde nerede bulunduğu önemlidir. İstanbul’da sahura başlayan kişi güneş battığında nerede bulunuyorsa bulunsun iftar eder, İstanbul’un iftar saatini beklemez.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 114.
Yemek satan işletmelerin Ramazanda kapatılması şart değildir. Evet, gücü yeten her Müslümanın Ramazan ayında oruç tutması farzdır. Fakat hasta veya yolcular oruç tutmayabilirler. Yaşları küçük olduğu için henüz kendilerine orucun farz olmadığı çocuklar, oruç tutamayacak kadar yaşlı olan insanlar ve gayrimüslim vatandaşlar da Ramazanda oruçlu değildirler. Dolayısıyla onların istifade edebilmeleri için lokanta vs. gibi işletmelerin Ramazanda açık bulundurulmasında herhangi bir sakınca yoktur.
Ramazanda kesin olarak yasak olan, hiçbir meşru mazereti olmayan Müslümanların yemesi-içmesidir. Kimseye zorla oruç tutturulamayacağı, insanlara oruç tutup tutmadıkları ve Müslüman olup olmadıkları sorulamayacağı gibi mazeretsiz yere oruç tutmayanların da bu gibi yerlerde yemek yemesinden işletme sahibi sorumlu olmaz.
Burada başka bir şeye dikkat çekmek istiyoruz: Müslüman olup da hastalık veya yolculuk gibi meşru mazereti olmadığı halde oruç tutmayanların kamuya açık yerlerde, halkın gözü önünde yemek yemesi öncelikle Allah’a isyan anlamı taşır. Zira böyle yapmakla Allah’ın kesin bir emrini yerine getirmemektedirler. Bunun yanı sıra oruç tutanlara saygısızlık ettiklerini de unutmamaları gerekir. Bazı gayrimüslim ülkelerde ve hatta ülkemizde gayrimüslimlerin Ramazan ayında Müslümanlara saygısızlık etmemek için özel çaba sarf ettikleri ortadayken bu gibi kişilerden oruç tutanlara en azından bir gayrimüslim kadar saygı göstermeleri beklenir.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 113-114.
İftar öncelikle oruçlular içindir. Dolayısıyla akrabalarınızdan, yakın dostlarınızdan veya komşularınızdan oruç tutup da iftar yemeği verecekleriniz varsa önce onları çağırmalısınız. Fakat keyfi olarak da olsa oruç tutmayan yakınların bu sofrada bulunmasını yasaklayıcı herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Din bize uymaz, biz dine uymak zorundayız. Dine uymak istemeyen kişi, zorla uydurulmaz. Bu sebeple oruç tutmayanları da iftar sofranıza davet edebilirsiniz. Bu vesile ile gereken uyarıları yapmanız da iyi olur.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 114-115.
Cünüplük hali oruca engel bir durum değildir. Âişe ve Ümmü Seleme Validelerimiz, Resûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem’in de zaman zaman cünüp olarak uyandığını ve imsak vakti girdikten sonra sabah namazını kılmak için gusül abdesti aldığını haber vermişlerdir. (Buhârî, Savm, 22; Müslim, Sıyâm, 75 (1109); Tirmizî, Savm, 63)
Dinimize göre herhangi bir sebepten dolayı cünüp olan yani gusül abdesti alması gereken bir kişi en fazla bir namaz vakti kadar süre cünüp olarak bekleyebilir. Bundan daha fazla bir süre beklemesi caiz değildir. Gece gusül abdesti alınması gereken bir durumdayken yatıp uyumakta bir sakınca yoktur. Fakat sabah namazını vaktinde kılmak farz olduğu için güneş doğmadan önce mutlaka uyanmak ve namaz kılmak için gusül abdesti almak gerekir.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 107.
Lütfen aşağıdaki linki de tıklayın:
www.fetva.net/yazili-fetvalar/banyo-yapmak-orucu-bozar-mi.html
Şu an ülkemizde bulunan takvimlerdeki imsak vakti, gerçek vaktinden önce gösterilmektedir. Bu farklılık, mevsimlere ve bölgelere göre de değişkenlikler göstermektedir.
Allah Teâlâ “Fecrin olduğu tarafta ak çizgi kara çizgiden size göre tam seçilinceye kadar yiyin, için” (Bakara, 2/187) buyurmuştur. Sabahleyin doğuda, aydınlığın ufuk çizgisi boyunca uzamaya başlaması ile imsak vakti girer. Bu saatte ufka bakan kişi ile ufuk arasındaki kara parçası siyah bir hat gibi olur. Gökyüzü aydınlanmaya başladığı için ufuk çizgisi net olarak gözükür. Oruç tutacak kişi bu saatten itibaren yemeyi içmeyi bırakmak zorundadır. Bu, sabah namazının da ilk vakittir. Şu an yaygın olan takvimlerdeki imsak vaktinde böyle bir aydınlanma oluşmamaktadır. Dolayısıyla bu vakitten önce sabah namazı kılınamaz.
Bulunduğunuz bölgenin imsak ve namaz vakitlerini imsakiye.suleymaniyetakvimi.com/ sitesinden öğrenebilir, aylık takviminizi oradan indirebilirsiniz. Bunun yanı sıra Google Play ve Apple Store’dan Süleymaniye Takvimi uygulamasını cep telefonu veya tabletinize indirerek ona göre hareket edebilirsiniz.
YAYIMLANDIĞI YER: Yahya Şenol, Ramazan ve Oruç, 3. Baskı, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2017, s. 111.