Skip to content Skip to main navigation Skip to footer

Cuma Namazı

Cuma namazının öğle vaktinde kılınacağının ayetlerden delili var mı?

Farz namaz vakitlerini düzenleyen Hûd suresi 114 ve İsrâ suresi 78. ayetlere göre günün ilk namazı öğle, son namazı ise sabah namazıdır. Cuma suresinin 9. ayetinde geçen Ey inanıp güvenenler! Cuma günü, o namaz için çağrı yapıldığında /ezan okunduğunda Allah’ın zikrine koşun… ifadesinden de cuma günü farz bir namaz için yapılacak ilk çağrının, diğer günlerde olduğu gibi günün ilk farz namazı için yani öğle vaktinde olması gerekir. Dolayısıyla Cuma namazının vaktinin, öğle namazının vakti ile aynı olduğu Kur’an’la sabit olmuş olur. Resûlullâh’ın uygulaması da ayetlere göredir.

Kur’an’a göre gece-gündüz ilişkisine dair bilgi için aşağıdaki linkleri tıklamanızı tavsiye ederiz:

www.fetva.net/yazili-fetvalar/cuma-gecesi-persembeyi-cumaya-baglayan-gece-midir.html

www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/islami-hesaba-gore-gece-mi-once-gelir-gunduz-mu.html

Online satış yapan internet siteleri cuma saatinde kapatılmalı mıdır?

Cuma namazı şirkete değil, şirkette çalışan Müslümanlara farzdır! Dolayısıyla şirket merkezinin nerede bulunduğu önemli değildir. Hangi bölgede Cuma vakti gelmişse orada çalışan kişinin/kişilerin Cuma’ya gitmesi farzdır.

Cuma vaktinde alışveriş, kişiyi namazdan alıkoymaması için yasaklanmıştır. Buna göre cumaya gitmeyenlerin veya bulunduğu bölge itibariyle şirket merkezine göre cumayı erken kılanların (doğu bölgeler) veya geç kılacak olanların (batı bölgeler) internet üzerinden yapacağı alışverişin size bir zararı yoktur.

www.fetva.net/yazili-fetvalar/cuma-vakti-okul-kantininden-alis-veris-yapmam-haram-mi.html

Cuma namazı kılabilmek için en az kaç kişilik cemaat bulunmalı?

Hanefî mezhebine göre cuma namazı için cemaatin en az miktarı, imam haricinde üç kişinin bulunmasıdır. İmam Ebû Yusuf’a göre imamdan başka en az iki kişi olması da yeterlidir.

Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinin meşhur görüşüne göre cuma için en az kırk kişi bulunmalıdır.

Mâlikîler imamdan başka en az on iki kişiden oluşan cemaatle cuma namazı kılınabileceği görüşüyle birlikte mezhebe hâkim olan kanaat cemaatin sayı ile değil asgari bir köy nüfusuna göre belirlenmesidir. (Hayreddin Karaman, “Cuma”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: 8, s: 86.)

Cuma namazıyla ilgili ayet şöyledir:

“Müminler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında hemen Allah’ı anmaya yönelin ve alım satımı bırakın. Bilseniz bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz bitince hemen yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan isteyin. Allah’ın adını çokça anın ki umduğunuza kavuşanız.” (Cuma 62/9–10)

Bu ayette ve Hz. Peygamberden nakledilen hadislerde cuma namazının kılınabilmesi için asgari cemaat sayısı belirtilmemiştir. Fakat ayet-i kerimede “alım satımı bırakın” ifadesinden cumanın kılınacağı yerin pazarı da olan bir yerleşim yeri olması gerektiği anlaşılmaktadır. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem zamanında da Medine çevresindeki küçük yerleşim yerlerinde cuma kılınmamış olması, yerleşim yerlerinden uzak yerlerde çok az bir cemaat sayısıyla cuma kılınamayacağını göstermektedir. Dolayısıyla cuma namazı kılınması için en az şu kadar cemaat olmalıdır şeklinde tam bir sayı belirtmek mümkün değildir.

Bununla ilgili görüntülü bir cevabımız için lütfen aşağıdaki linki tıklayınız:

www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/dag-koylerinde-uc-bes-kisi-bir-araya-gelerek-cuma-namazi-kilabilirler-mi.html

Cuma namazı ile ilgili geniş bilgi edinmek için aşağıdaki linkte bulunan “Delillerle Cuma Namazı” başlıklı yazıyı okumanızı tavsiye ederiz:

www.suleymaniyevakfi.org/arastirmalar/delillerle-cuma-namazi.html

Kadınlar cuma günü öğle namazını ne zaman kılabilirler?

Cuma namazına gidemeyen kadınlar, o günün öğle namazını kılmakla mükelleftirler. Öğle namazı da vakti girdiği andan itibaren kılınabilir. Bunun için erkeklerin cuma namazını kılıp çıkmalarını beklemek gerekmez.

Fakat ilmihal kitaplarında şöyle bir bilgi yer almaktadır:

“Ma’zur veya mahpus olanların Cuma günü şehirde öğle namazını Cuma namazından evvel veya sonra cemaatle kılmaları mekruhtur. Bunların öğle namazlarını Cuma namazı kılındıktan sonra kılmaları müstehaptır. Çünkü o vakte kadar özürlerinin zevali umulur.” (Ömer Nasuhi Bilmen’in Büyük İslam İlmihali)

Fıkıh mezheplerine göre kadınlara cuma namazı zaten farz olmadığı için onları bu hükmün dışında sayarlar.

Kadınlara cuma namazının farz olup olmadığı hakkındaki cevabımız için lütfen aşağıdaki linki tıklayınız:

www.fetva.net/yazili-fetvalar/kadinlara-cuma-namazi-farz-midir.html

Askerlik yapanlar Cuma namazı konusunda nasıl hareket etmelidirler?

Cuma namazının farziyeti Kur’an-ı Kerim’de şöyle belirtilmektedir:

“Müminler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında hemen Allah’ı anmaya yönelin ve alım satımı bırakın. Bilseniz bu sizin için daha hayırlıdır. Namaz bitince hemen yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lutfundan isteyin. Allah’ın adını çokça anın ki umduğunuza kavuşasınız.” (Cuma, 62/9–10)

Namazların hiç biriyle ilgili “daha hayırlıdır” ifadesi geçmemektedir. Beş vakit namaz her şart ve durumda kılınmakla birlikte Cuma namazı bazen kılınmayabilir. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemden nakledilen rivâyetler şöyledir:

Abdullah b. Abbas radıyallâhu anh yağmurlu bir günde müezzinine dedi ki: “Ezan okurken ‘Eşhedü enne Muhammeden Resulüllah’ dedikten sonra ‘Hayye ale’s-salâh’ deme. ‘Namazınızı evlerinizde kılın.’ de.” İnsanlar bu davranışı yadırgar gibi oldular. Dedi ki: “Bunu benden daha hayırlı olan biri (yani Hz. Peygamber) yapmıştır. Cuma namazı farz olduğundan size sıkıntı vermek istemedim. O zaman çamurlu ve kaygan zemin üzerinde yürüyecektiniz.” (Buharî, Cuma, 14)

Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin eşi Aişe validemiz şöyle buyuruyor: “Halk menzillerinden ve Avâlî’den “nöbetleşe” Cumaya gelirlerdi. Toz-toprak içinde gelir, kendilerinden ter akardı. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yanımdayken onlardan biri gelmişti. O buyurdu ki: ‘Keşke bu gün için temizlenmiş olsaydınız.’ (Buharî, Cuma, 15)

Rivayetlerde de görüldüğü gibi zorunlu hallerde Cuma namazı terk edilebilir. Askerlik de bu zorunlu hallerden biridir. Cuma namazına gitme ya da orada kılma imkânı veya izni olmazsa öncelikle bu konuda izin talep etmelisiniz. Eğer cumayı kılamıyorsanız o taktirde öğle namazını kılmalısınız.

Askerlik esnasında yaşanabilecek sıkıntılara dair daha önce cevapladığımız bazı soruları aşağıdaki linklerden okumanızı tavsiye ederiz:

www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/nobet-yuzunden-namaz-kilamayan-askeri-personele-ne-tavsiye-edersiniz.html

www.fetva.net/yazili-fetvalar/ben-askerim-namazi-botlari-cikarmadan-kiliyorum-oluyor-mu.html

www.fetva.net/yazili-fetvalar/%E2%80%9Ctanrimiza-hamdolsun%E2%80%9D-demek-dogru-mu.html

Cuma vakti okul kantininden alışveriş yapmak haram mı?

Kendisine Cuma farz olan herkesin, geçerli bir özrü bulunmadıkça Cuma namazına gitmesi farzdır. Ancak Cumaya gittiklerinde toplumun güvenliğinin tehlikeye düşmesi ihtimali bulunan asker, polis, itfaiye çalışanları, belli kurumlardaki güvenlik görevlileri vb.  kişilerle Cuma kılınamayacak kadar küçük olan yerleşim birimlerinde yaşayanların Cuma’ya gitme zorunluluğu yoktur.

Dersleri zorunlu olarak  Cuma saatine konulmuş olan öğretmen ve öğrenciler de bu grupta sayılabilir.

www.fetva.net/yazili-fetvalar/bazi-hallerde-cuma-namazi-terk-edilebilir-mi.html

Dolayısıyla bir öğrencinin Cuma vakti okul kantininden alışveriş yapması haram değildir. Fakat kantinci şayet kendisine Cuma farz olan kişi ise ona Cuma vakti alışveriş yapması haramdır.

Doç. Dr. Servet Bayındır

Cuma namazını kılamayan öğle namazını sünnetleriyle birlikte mi kılar?

Zaruretten dolayı cuma namazının kılınması mümkün değilse o günün öğle namazının kılınması gerekir. Bu kişi, her zaman olduğu gibi bu durumda da sünnetleri kılıp kılmamakta serbesttir. Kılarsa sevap alır, kılmazsa günahkâr olmaz.

Konuyla ilgili geniş bilgi aşağıdaki linklerde bulunmaktadır. Lütfen tıklayınız:

www.fetva.net/yazili-fetvalar/bazi-hallerde-cuma-terkedilir-mi.html

www.fetva.net/goruntulu-fetvalar/sunnet-i-muekkede-neye-denir-sunnetler-kilinmazsa-ne-olur.html

Müslüman ülkelerde cuma namazı kaç rekât kılınıyor?

Müslüman ülkelerde cuma namazı kaç rekât kılınıyor? sorusunun cevabı

1. Bizzat o ülkelerde bulunarak,

2. O ülkelerde bulunanlarla görüşme yaparak,

3. O ülkelerde hangi fıkhi mezhebin yaygın olduğuna bakarak araştırılabilir.

Bu üç şıktan size en uygun olanı, kanaatimizce üçüncüsüdür. Bu yüzden Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi‘nin 8. cildinde yer alan “Cuma” maddesini okumanızı tavsiye ederiz. Orada cuma vaktinde kılınacak namazların hükmü ve miktarı konusunda farklı görüş ve uygulamalar mezheplere göre değerlendirilmiştir. O maddeden hangi mezhebin kaç rekât cuma namazı kılınması gerektiğini söylediğini tespit eder, daha sonra mezhep mensuplarının hangi ülkelerde çoğunlukta olduğuna bakar ve bir sonuca varmaya çalışırsınız.

Kadınlar cuma günü öğle namazı kılmazlar mı?

Hayır, bu bilgi doğru değildir. Cuma günü öğle namazı kılmayacak olanlar, cuma namazını cemaatle kılan kimselerdir. Eğer kadınlar cuma namazına gidemezlerse o günün öğle namazını kılmakla mükelleftirler. Fakat cuma namazına gitmiş olanlar, o günün öğle namazını kılmazlar.

Kadınların cuma namazı kılmaları ile ilgili cevabımızı aşağıdaki linkten okumanızı tavsiye ederiz.

www.fetva.net/yazili-fetvalar/kadinlara-cuma-namazi-farz-midir.html

Cuma namazını kılabilen engelliler farz görevini yerine getirmiş olurlar mı?

Cumaya gidebildiğiniz sürece farzı yerine getirmiş olursunuz. Cuma kendisine farz olmayanlar, meşru mazeretlerinden dolayı cumaya gidemeyecek durumda olanlardır.

Fıkıh kitaplarında hasta olduğundan dolayı cuma namazına çıktıkları takdirde hastalığının artmasından veya uzamasından korkan kimselere, kötürüm veya ayakları kesilmiş olan kimselere cumanın farz olmadığı ama gidip cuma namazını kılmaları halinde  o günün öğle namazını kılmakla yükümlü olmadıkları ifade edilmektedir.

Cuma namazını kılamayanlar o günün öğle namazını kılmak zorundadırlar.

Cumanın farzından sonra kılınacak namaz hakkındaki cevaplar için lütfen aşağıdaki linkleri tıklayınız:

www.fetva.net/yazili-fetvalar/cuma-namazi-kac-rekattir.html

www.fetva.net/yazili-fetvalar/zuhr-i-ahir-namazi.html

Cuma günü hutbeden önce okunan iç ezana gerek var mıdır?

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

“Müminler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığında hemen Allah’ı anmaya yönelin ve alım satımı bırakın.” (Cuma, 62/9)

Osman radıyallahu anh çarşı pazardaki insanları namaza çağırarak ayetle verilen görevi yerine getirmiştir.

Dolayısıyla onu bid’at saymak mümkün değildir. Ancak bugün hoparlörler sayesinde ezan her yerden duyulduğu için hutbeden önce okunan iç ezana ihtiyaç kalmamıştır; artık o uygulamanın terk edilmesi ve okunacak dış ezanın ardından hutbeye geçilmesi gerekir.

Cuma namazı hakkında geniş bilgi edinmek için aşağıdaki linkte bulunan yazıyı okumanızı tavsiye ederiz:

www.suleymaniyevakfi.org/arastirmalar/delillerle-cuma-namazi.html