Bu konuda, İslam Muhakeme Hukuku adlı kitabımızın 153-154. sayfalarında şu ifadeler yer almaktadır:
Fasık bir kişinin şahitliği kabul edilmez. Davranışlarında dinin koyduğu sınırları aşan bir müslümana fasık isim verilmiştir. Çünkü haram olduğuna inandığı halde dinini bir yasağını işlemekten kaçınmayan, haram olduğuna inandığı halde yalancı şahitlikten de sakınmayabilir. Allah Teâlâ, fasık bir kişinin verdiği haberin hemen kabul edilmemesini emretmiş ve şöyle buyurmuştur:
«Ey iman edenler! Bir fasık size bir haber getirirse onun iç yüzünü araştırın; yoksa bilmeden bir gruba fenalık edersiniz de sonra ettiğinize pişman olursunuz». (Hucurât, 49/6)
Böyle bir kişinin haberinin hemen kabul edilmemesinin emredilmesi, onun şahitliğini kabul etmeye engeldir. Haberin iç yüzünün araştırılmasının istenmesi, sözüne güvenilemeyeceğini göstermektedir. Bu konuda bütün mezhepler ittifak halindedirler.
Fasık oldukları için, bir hâkim tarafından şehadetleri reddolunan kişiler, o konuda başka hâkim huzurunda şahitlikte bulunamazlar. İkinci hâkim bunların şahitliklerini kabul edip hüküm verse hükmü geçerli olmaz. Ve bir hâkim, fasıklıklarından dolayı reddettiği şahitleri aynı konuda tekrar dinleyemez
Hangi davranışların kişiyi fasık yapacağı hususu münakaşalıdır. Kaynaklar konuya geniş yer vermişlerdir. Bu cümleden olarak rakkas (dansçı) ve maskara gibi namus ve haysiyeti zedeleyen davranışlara alışmış olanlar, oyun ve eğlence ile vakit geçirenler yahut oyuna dalıp namazlarını kazaya bırakanlar, kadınlaşan erkekler (muhannes, eşcinsel), içkiye alışmış olanlar ve faiz yiyenlerle, umumi ahlaka aykırı davranışlarda bulunanların şahitlikleri kabul edilmez.
Bu gibi kişiler tevbe edip durumlarını düzelttikleri taktirde şahitlikleri kabul edilir. Ancak yalancılıkla tanınıp şöhret bulmuş bir kimse tevbe etse dahi şahitliği hiçbir zaman kabul edilmez. Çünkü bu kişinin tevbesinde samimi olup-olmadığı bilinemez.
Ebu Yusuf’a göre, fasık bir kişi insanlar arasında nüfuz sahibi ve haysiyetli biri ise şahitliği kabul edilir. Çünkü yaptığı şahitlikte yalan şüphesi olmaz. İtibarlı bir kişi olduğu için, hiç kimse ona ücretle şahitlik yaptırmaya cesaret edemez. Haysiyetinden dolayı da hiçbir menfaat beklemeden yalan söylemekten sakınır. Ebu Yusuf’un bu görüşü taraftar bulamamıştır. (Abdulaziz Bayındır, İslam Muhakeme Hukuku-Osmanlı Devri Uygulaması, İSAV Yay., İstanbul, 1986. s: 153-154)
Tag: Fıkıh
Allah insanı belli bir kuvvet ve kısıtlı imkânlarla donatılmış bir şekilde yaratmıştır. Bu yüzden insan bazen çeşitli nedenlerden dolayı bazı sorumluluklarını yerine getiremez. Mesela yolculuk esnasında gerek meşakkat gerekse vakit darlığından dolayı namazların ifasında bazı şartlar ortadan kalkar: Farzlar iki rekâta düşer ve namazlar birleştirilebilir. Oysa namaz beş vakit olarak farz kılınmış bir ibadet olup; öğle, ikindi ve yatsı namazlarının farzları dört rekâttır. Fakat Allah bu durumda insanın güç yetiremeyeceği için bazı kolaylıklar var etmiştir. Fıkıh kitaplarından RUHSAT başlıkları adı altında işlenen konular buna örnek olabilir.
Bunları saymak ciltlerce kitap yazmak demektir. Bu konuda yazılmış olan kitapları okursanız farkları görebilirsiniz. Mesela bunlardan bir tanesi Abdurrahman el-Cezeri’nin Türkçeye çevrilen Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı‘dır. Bunun yanı sıra Vehbe Zuhayli’nin İslam Fıkhı Ansiklopedisi de bu tarz kaleme alınmış kitaplardandır. Bir de sadece ibadetler konusundaki ihtilafları içeren bir ilmihal bulunmaktadır. O da Vecdi Akyüz’ün Mukayeseli İbadetler İlmihali adlı kitabıdır.